فروش سوخت به مرزنشینان به قیمت فوب ....

پیشگفتار

قیمت فوب (FOB) به زبان ساده، یک اصطلاح در بازرگانی و به معنی قیمت کالا تا لحظه تحویل است. بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد تمام هزینه‌های کالا را تا محل حمل اصلی (با کشتی یا هواپیما یا راه‌آهن) متقبل شود و تمامی هزینه‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و … را خریدار متقبل می‌شود. قیمت فوب پایین‌ترین قیمت یک کالا به شمار می‌رود و تنها در خلیج‌فارس هم مطرح نیست، بلکه در اکثر خلیج‌های بین الملی دنیا که محل تجارت هستند، وجود دارد.

طرح فروش سوخت مرزنشینان در تاریخ 1390/06/08 در مصوبه شماره 116689/ت45059 به تصویب هیئت محترم دولت رسید در که در آن مصوبه چنین ذکر شده بود : وزارت نفت موظف است با ایجاد جایگاه‌های عرضه سوخت در مرزها و بازارچه‌های رسمی نسبت به فروش فرآورده‌های نفتی به ساکنان روستاهای مرزی در شعاع 20 کیلومتری مرز با قیمت تعادلی اقدام کنند . این طرح در ابتدا در استانهای شرقی کشور اجرائی شد و  قرار شد در مراحل بعدی در سایر استانهای مرزی اجرائی شود اما با روی کار آمدن دولت یازدهم اجرای آن در سایر نقاط مرزی بخصوص استان همیشه محروم و مظلوم ایلام بفراموشی سپرده شد یا شاید هم بخاطر اینکه دولت یازدهم چندان دل خوشی از دولت قبل نداشت بسیاری از مصوبات دولت دهم را نیمه کاره راها نمود تا بهانه ی باشد که هر از گاهی علت شکستها و نارضایتیها را به دولت قبل نسبت دهد .

 

اما در کل این پرسش پیش می آید و این سوال را از خودم میپرسم که فروش سوخت با قیمت تعادلی که در مصوبه ذکر شده است یا قیمت به اصطلاح فوب چقدر بر معیشت مرزنشینان تأثیر داشته است ؟ آیا واگذاری به قیمت فوب به مرزنشینان و صادرات آن به کشورهای همسایه آنچنان درآمدی حاصل میگردد که امید مرزنشینان را در زندگی در مرزها تقویت بخشد یا در رفع بیکاری و تأمین معیشت آنها نقش بسزائی داشته باشد ؟ 

در یکی از سایتهای خبرگذاری بنام عصر نفت مطلبی با عنوان حراج گازوئئیل توسط وزارت نفت زیر قیمت فوب را خواندم که بسار جالب بود ( به گزارش  عصرنفت  به نقل از فارس،  پس از کاهش مصرف گازوئیل درنیروگاه هاو صنایع به دلیل افزایش گازرسانی به این بخش با تصمیم وزارت نفت صادرات گازوئیل و برخی دیگر از فراورده های نفتی از جمله نفت کوره افزایش یافت . اما به نظر می رسد شرایط برای صادرات گازوئیل تولید ایران مناسب نیست، زیرا براساس اخبار و اطلاعات به دست آمده، وزارت نفت، صادرات گازوئیل را با تخفیف 90 دلاری در هر تن زیر قیمت فوب خلیج فارس (قیمت روی کشتی) انجام می‌دهد . این تخفیف ها در حالی صورت می‌گیرد که وزارت نفت براساس قانون باید فراورده های تولید پالایشگاه ها را با نرخ فوب عرضه و صادر کند . بنابراین سوال اصلی اینجا است که با تخفیف های عجیب که برای صادرات گازوئیل به برخی اشخاص و شرکت ها داده می شود، منابع مالی مورد نیاز پالایشگاه ها از کجا تامین می شود . پیگیری ها حاکی از آن است در دوره‌های قبل قیمت صادرات گازوئیل 50 تا 60 دلار در هر تن بالاتر از فوب بوده است، اما در این دولت احتمالا به دلیل دست و دلبازی تخفیف های باورنکردنی به منظور صادرات گازوئیل داده می‌شود . یک مقام مسئول در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در واکنش به این تخفیف ها به خبرنگار فارس گفت: بازار گازوئیل یک بازار رقابتی است و اگر در گذشته می شد، قیمت صادراتی را بالاتر از قیمت فوب خلیج فارس تعیین کرد، اما در حال حاضر شرایط فرق می کند.)

ای کاش این فرقها و این شرایطها هم شامل حال مرزنشینان میشد و وزارت نفت اینگونه هم برای مرزنشینان دست و دلباز بود و سوخت را زیر قیمت فوب در اختیار مرزنشینان محروم که بدون چشم داشتی به پاسداری از مرزها میپردازند تا خدای نکرده خواب شیرین آقایان بهم نخورد قرار میداد ، نه اینکه سوخت را به قیمتی در اختیار مرزنشینان قرار دهد که در نهایت قیمت صادرات آن اندکی پایین تر از قیمت سوخت مصرفی در کشورهای همجوار باشد که در نهایت در هر دوره تنها چند ده هزار تومان نصیب خانوار محروم مرزنشین گردد